TİAD’dan Enflasyon Muhasebesi Toplantısı

Terme İş Adamları Derneği (TİAD), Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan Enflasyon Muhasebesi Uygulamasıyla ilgili Terme Vergi Dairesi Müdürü Mehmet Orhan ve Yeminli Mali Müşavir Ahmet Bahadır’ı Termeli iş insanlarıyla buluşturdu.

TİAD Başkanı Ömer Bahadır Polatcan, dernek üyeleri ve muhasebecilerin de yer aldığı toplantıda Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının detayları örneklerle tartışıldı.

İŞ DÜNYASINA NAKİT SERMAYE ARTIRIM TAVSİYESİ!

Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması hakkında iş insanlarının emin adımlarla ticari faaliyetlerini yürütmesi noktasında uyarıda bulunan Yeminli Mali Müşavir Ahmet Bahadır, “Fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde yüzde 100’den ve içinde bulunulan hesap döneminde yüzde 10’dan fazla olması halinde, yani bu iki şartın birlikte gerçekleşmesi halinde malî tablolar enflasyon düzeltmesine tâbi tutulması gerekir. Öz kaynağı zayıf olan mükelleflerin enflasyon düzeltmesi nedeniyle vergi yükü fazla olacak. Bunun için mükelleflerin sermaye artırımı yapmaları gerekmektedir” ifadelerini kullandı.

“TELAFİSİ GÜÇ ZARARLARA YOL AÇABİLİR!”

Birçok ülkede muhasebe standartları gereğince enflasyon düzeltmesi yapıldığını ancak bu işlemin işletmeler üzerinde vergi etkisi yaratmadığını kaydeden TİAD Başkanı Ömer Bahadır Polatcan, Türkiye’de yapılan enflasyon düzeltmesiyle ise vergi açısından önemli etkilerinin olduğunu belirtti.

Enflasyon düzeltmesinin olmayan bir servetin vergiye dönüştürülmesi olduğuna dikkati çeken Başkan Polatcan, “Özellikle öz kaynakları yetersiz olan ve borçlanmaya giden şirketlerimiz başta olmak üzere işletmelerimiz, satışa konu etmedikleri değerler için vergi ödemek zorunda kalmaktadır. Kazanç üzerinden alınmayan, varlığı cezalandıran bir vergileme sistemi, işletmelerimiz üzerinde telafisi güç zararlara yol açabilir. Bu süreçte öncelikle Termeli iş insanları olmak üzere tüm iş dünyasının süreci yakından takip etmesi ve cezai durumlarla karşılaşmaması için dikkatli olması gerekmektedir” diye konuştu.

TİAD üyelerinin enflasyon muhasebesi uygulamasına ilişkin yönelttiği sorular karşısında Yeminli Mali Müşavir Ahmet Bahadır şu açıklamaları yaptı:

ENFLASYON MUHASEBESİNİ KİMLER UYGULAYACAK?

Bilanço esasında defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri enflasyon muhasebesini uygulamak zorundadır.

HANGİ MALİ TABLOLAR ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ OLACAK?

Mali tablolardan sadece bilanço enflasyon düzeltmesine tabi olacak.

ENFLASYON MUHASEBESİ EN SON NE ZAMAN UYGULANDI?

En son 2003 ve 2004 yıllarına ilişkin bilançolar enflasyon düzeltmesine tabi tutuldu. Ancak 2003 ve 2004 yıllarında yapılan enflasyon düzeltmesinde vergi etkisi yoktu. 2004 yılından sonra enflasyon düzeltmesi şartları oluşmadığı için uygulanmadı. 2021 yılında şartlar oluştuğu halde yapılan yasal düzenleme ile ertelendi. 31.12.2023 yılı bilançoları enflasyon düzeltmesine tabi tutuldu, ancak bu dönemde vergi etkisi yoktu. 2024 yılında yapılacak enflasyon düzeltmesinin ise vergi etkisi var.

VERGİ ETKİSİ NASIL HESAPLANIYOR?

Bilançonun aktif (varlıklar) tarafında yer alan bazı hesapların, özellikle stoklar, binalar, makineler, demirbaşlar, taşıtlar gibi hesapların endekslenmesi sonucu hesaplanan farklar gelir etkisi yapıyor. Bilançonun pasif (kaynaklar) tarafında ise genel itibariyle öz kaynaklar endekslemeye tabi. Öz kaynakların endekslenmesi sonucunda hesaplanan farklar gider etkisi yapıyor. Gelir fazla ise onun üzerinden vergi ödeniyor, gider fazla ise zarar oluyor vergi ödenmiyor. Bu nedenle öz kaynakları güçlü olan firmalar enflasyon düzeltmesi sonucunda vergi ödememiş oluyor veya faaliyet durumuna göre az vergi ödüyor.

ENFLASYON MUHASEBESİ GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE UYGULANACAK MI?

Enflasyon düzeltmesi üçer aylık geçici vergi dönemlerinde de uygulanacaktır. Ancak Maliye Bakanlığı yayımlamış olduğu tebliğ ile 31.12.2023 tarihli gelir tablosundaki brüt satışları 50.000.000-TL’nin altında olan mükelleflerin 2024 yılında üçer aylık geçici vergi dönemleri itibariyle enflasyon düzeltmesini uygulamayacaklarını, ancak 2024 kurumlar vergisi beyannamesi ile enflasyon düzeltmesini uygulayacaklarını açıkladı.

Bu arada uygulama ile ilgili zaman problemi nedeniyle 17 Ağustosta verilmesi gereken 2024 yılı 2. Dönem geçici vergi beyannamelerinin verilme ve ödenme zamanı 3 kez ertelendi. Şu an itibariyle 2. Dönem geçici vergi beyannamelerinin verilme ve ödenme zamanı 13 Eylül olarak belirlendi.

ÖZ KAYNAĞI GÜÇLÜ OLAN MÜKELLEFLER VERGİ ÖDEMEYECEK VEYA AZ VERGİ ÖDEYECEK.

Öz kaynağı zayıf olan mükellefler enflasyon düzeltmesi nedeniyle vergi yükü fazla olacak. Bunun için mükelleflerin sermaye artırımı yapmaları gerekmektedir. Büyük firmalar bununla ilgili gerekli hazırlığı 2023 yılında yaptı. Ancak küçük işletmelerin sermaye artırımı imkânları daha kısıtlı olduğu için bu imkânı kullanamadı.

Yatırım sürecinde olan firmalar bu yatırımların enflasyon düzeltmesi nedeniyle henüz faaliyete başlamadıkları, fatura düzenlemedikleri, satışları olmadıkları halde vergi ödemek zorunda olacaklar. Bu hususla ilgili Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yasal düzenleme yapılacağını söyledi. Ancak şu an itibariyle mevcut düzenlemeye göre bu yatırımlar nedeniyle hesaplanacak enflasyon düzeltme farkları için vergi ödemek zorunda kalacaklar.

Diğer taraftan mükellefler satmadıkları stokları için, demirbaşları için, üretimde kullandıkları makineleri için, fabrika binaları için hesapladıkları enflasyon düzeltme farkları nedeniyle vergi ödemek zorunda kalacaklar.

Esasen enflasyon düzeltmesi mali tablolarda enflasyonun etkilerini azaltmak için yapılan ve yapılması gereken düzeltme işlemidir. Ortada gerçek bir kâr ya da zarar yoktur. Bu düzeltme işlemi vergiye tabi olmaması gerekir. 

İzleyen yıllardaki enflasyon tahminleri dikkate alındığında enflasyon düzeltmesi için belirlenen şartlar önümüzdeki 2-3 yıl daha oluşması beklenmektedir. Bu nedenle şu ana kadar tedbir almayan firmaların bundan sonraki süreç için tedbir almalarında fayda vardır.