Af Gibi Yapılandırma Geldi!

Yapılandırma düzenlemesi, 31 Ağustos 2020 tarihinden önceki dönemlere ait borçları kapsayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığınca tahsil edilen vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, bu tarihten önce verilen idari para cezaları yapılandırılacak.

KOVİD-19 CEZALARINA YAPILANDIRMA YOK

Hıfzıssıhha kurullarının kovid-19 pandemisi dolayısıyla aldığı kararlara aykırı olarak maske takmayan, kısıtlamalara uymayan kişilere verilen para cezaları ile sigara yasakları dolayısıyla kesilen para cezaları yapılandırma kapsamına alınmadı. Bu cezalar için yapılandırma yapılmayacak.

BORÇ YAPILANDIRMA PAKETİ TBMM'DE

Yapılandırma kapsamındaki belli başlı kamu alacakları şöyle:

- Maliye’ye olan vergi borçları,

- Kredi Yurtlar Kurumu’na olan öğrenim kredileri,

- Motorlu taşıt vergileri,

- Trafik cezaları,

- Seçim, nüfus, askerlik para cezaları,

- Otoyol ve köprülerden kaçak geçiş cezaları,

- Gümrük Bakanlığınca takip edilen gümrük vergileri ve para cezaları,

- Sosyal Güvenlik Kurumu’nca takip edilen sigorta primleri, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, inşaatlarda eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi,

- Çeşitli kanunlara dayalı uygulanan damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları,

- İl özel idarelerinin, asli ve fer’i amme alacakları,

- Belediyelerin vergi, emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi alacakları,

-Belediyelere olan su ve atık ücretleri.

İNDİRİMLİ ENFLASYON FARKI UYGULANACAK

Vergi, prim ve diğer borçlar yapılandırılırken, gecikme faizi veya gecikme zammı yerine yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) farkı hesaplanacak. Kasım 2016’dan sonra enflasyon yüksek çıktığı için bu tarihten günümüze kadar olan dönemde aylık enflasyon yüzde 0.35 (yıllık yüzde 4.20) olarak kabul edilecek. Böylece Kasım 2016 – Eylül 2020 arasındaki dönemde Yİ-ÜFE yüzde 97 arttığı halde sadece yüzde 16,1 oranında enflasyon farkı uygulanacak. Daha eski tarihli borçlarda ise Kasım 2016 tarihinden öncesi için, gerçek enflasyon rakamları dikkate alınacak.

BAŞVURULAR İÇİN YILSONUNA KADAR SÜRE

Borcunu yapılandırmak isteyenlerin 31 Aralık 2020 tarihine kadar ilgili kuruma başvuruda bulunması gerekiyor. Vergi borçları ile il özel idarelerine, belediyelere olan borçların ilk taksiti ocak ayında, Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borçların ilk taksiti de şubat ayında ödenecek. İzleyen taksitler 2’şer aylık dönemler halinde, azami 18 taksitte ödenecek.

TAKSİTLER NASIL HESAPLANACAK?

Borçların taksitle ödenmesi halinde borçluların altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri istenecek. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacak. Anapara + enflasyon farkından oluşan tutara, taksit vadesine göre uygulanacak katsayı şöyle:

- Altı eşit taksit için (1,045),

- Dokuz eşit taksit için (1,083),

- On iki eşit taksit için (1,105),

- On sekiz eşit taksit için (1,15)

Örneğin bin TL anapara, 100 TL enflasyon farkından oluşan 1100 TL’lik tutar 6 eşit taksitte ödenecekse önce 1,045 katsayısı ile çarpılacak. Hesap sonucu bulunan 1.149.50 TL, 6’ya bölünerek ödenecek taksit tutarı (örneğimizde 191.58 TL) bulunacak.

PEŞİN ÖDEYENE BÜYÜK İNDİRİM

Borcunun tamamını ilk taksit süresi içinde, yani vergi borcunu ocak ayında, prim borcunu şubat ayında peşin olarak ödeyen kişilerden anaparanın tamamı ile enflasyon farkının sadece yüzde 10’luk kısmı alınacak. Enflasyon farkının yüzde 90’ı silinecek.

İlk iki taksit süresi içinde borcun tamamının ödenmesi halinde ise anaparanın tamamı, enflasyon farkının ise yarısı alınacak.

Borcunu peşin ödeyenlerin sağladığı avantajı anlamak için bir örnekle hesaplayalım. Örneğin, 1 Kasım 2016 tarihinde 10 bin TL anapara vergi borcu bulunan kişinin bugün karşı karşıya kaldığı borç tutarı gecikme faiziyle birlikte 17.710 TL’dir. Anaparaya gecikme faizi yerine yüzde 16.1 oranındaki indirimli enflasyon farkı uygulanacak. Böylece 7710 TL gecikme faizi yerine 1610 TL enflasyon farkı dikkate alınacak. Ödemeyi taksitle yapan 10.000 TL anapara + 1610 TL faiz = 11.610 TL ödeyecek.

Ödemeyi ilk taksit süresinde (vergi borçlarında ocak, prim borçlarında şubat ayında) peşin olarak yapan kişi, 1610 TL’lik enflasyon farkının sadece 161 TL’sini ödeyecek. Enflasyon farkının geri kalanı silinecek. 10.161 TL ödeyerek, geri kalan borçlardan kurtulacak.

İlk iki taksit süresi içinde tamamını ödemeyi seçen kişi ise 805 TL enflasyon farkı artı 10 bin TL tutarındaki anaparayı ödeyecek.

Bu düzenleme her ne kadar af olarak kabul edilmese de sadece Kasım 2016’dan bu yana yaşanan yüzde 97 enflasyon dikkate alındığında, borcun anaparası enflasyon karşısında yarı yarıya erimiş olacak.

GSS PRİMİNİN ANAPARASINI ÖDE GECİKME FAİZİNDEN KURTUL

Herhangi bir işte çalışmayan ve anne babasından dolayı bakılmakla yükümlü olmayan kişilerin genel sağlık sigortası prim borçları için farklı bir ödeme kolaylığı sağlanacak. Prim borcunun anaparasını ödeyenlerden gecikme faizi veya enflasyon farkı alınmayacak. Sadece anaparayı ödemeleri yeterli olacak. GSS prim borçları için tanınan son ödeme tarihi 30 Nisan 2021 olarak belirlendi.

GSS prim borcu bulunanlar, bu tarihe kadar sağlık hizmetlerinden de yararlanmaya devam edecekler.

BAĞ-KUR PRİM BORCUNU ÖDEMEYENLERİN SİGORTALILIK SÜRESİ DONDURULACAK

Esnaf ve tarım BAĞ-KUR’lularından 31 Ekim 2020 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanlar, borçlarını iki ay içinde ödemezlerse veya yapılandırmazlarsa prim borçları silinecek, buna karşılık sigortalılıkları durdurulacak. Bu süreler emeklilikte dikkate alınmayacak. Geçmiş borcunu ödeyemeyen bu kişiler hala faaliyetlerine devam ediyorlarsa 1 Kasım’dan itibaren BAĞ-KUR kayıtları tekrar başlatılacak.

BAĞ-KUR BORÇLARINA İHYA

Köy ve mahalle muhtarları ile diğer BAĞ-KUR’lulardan, tescilleri yapıldığı halde prim borçları nedeniyle daha önce sigortalılık süreleri durdurulmuş olanların kendileri veya hak sahipleri, kanun çıktıktan itibaren 2 ay içinde SGK’ya ihya başvuruşunda bulunabilecekler. Bu kişiler gecikme faizi yerine enflasyon farkı ve anaparayı şubat ayına kadar öderlerse, durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Borcun tamamının ilk taksit süresi içinde ödenmemesi hâlinde ihya işlemi geçerli sayılmayacak.

VARLIK BARIŞINDAN 10 YILDA 150 MİLYAR TL

İstihdam paketinde yurt içi ve yurt dışındaki varlıkların yurda getirilip kayda alınması halinde vergi borcu çıkartılmamasına ilişkin varlık barışı maddesi de yer alıyor. AK Partili Cemal Öztürk, milletvekillerinin sorusu üzerine geçmiş yıllardaki varlık barışı düzenlemeleri ile sisteme ne kadar para girdiğini şöyle anlattı:

“2019 yılında çıkardığımız son yasadan sonra 17 milyar Türk lirası sisteme girmiş, 170 milyon Türk lirası vergi elde edilmiş. 2018 yılında 16 milyar sisteme girmiş, 126 milyon lira vergi tahsil edilmiş. 2013 yılında 69 milyar sisteme girmiş, 1,4 milyar vergi tahsil edilmiş; demek ki vergi oranları o zaman farklı. 2010 yılında 47,3 milyar sisteme girmiş, 1,6 milyar da vergi tahsil edilmiş.”